Home » Centrum Transdyscyplinarnych Badań nad Sędziami Społecznymi i Sądami – DIKASTAI

Centrum Transdyscyplinarnych Badań nad Sędziami Społecznymi i Sądami – DIKASTAI

Dyrektor: Prof. UAM dr hab. Piotr W. Juchacz Koordynator programów: dr Marcin Byczyński
E-mail kontaktowy: juchaczp@amu.edu.pl E-mail kontaktowy: byczyn@amu.edu.pl

Członkowie:

  • prof. zw. dr hab. Ewa Nowak (Kierownik Zakładu Etyki, Wydział Filozoficzny UAM)
  • prof. UAM dr hab. Karolina M. Cern (Prodziekan ds. nauki Wydziału Filozoficznego UAM)
  • prof. UAM dr hab. Danuta Michałowska (Zakład Etyki, Wydział Filozoficzny UAM)
  • SSR Krystian Marchwiak (Prezes Sądu Rejonowego w Chodzieży)
  • dr Adriana Bartnik (Wydział Administracji i Nauk Społecznych, Politechnika Warszawska)
  • dr Paweł Mazur (Zakład Filozofii Publicznej i Filozofii Prawa, Wydział Filozoficzny UAM)
  • dr Tomasz Raburski (Zakład Filozofii Publicznej i Filozofii Prawa, Wydział Filozoficzny UAM)
  • dr Paweł Skuczyński (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Prezes Instytutu Etyki Prawniczej)
  • mgr Joanna Dutka (Zakład Etyki, Wydział Filozoficzny UAM)
  • mgr Marta Z. Huk (Zakład Filozofii Publicznej i Filozofii Prawa, Wydział Filozoficzny UAM)
  • mgr Anna Piekarska (Zakład Etyki, Wydział Filozoficzny UAM)
  • lic. Sara Sgarlata (Dipartimento di Scienze Umanistiche, Università degli Studi di Catania)

Rada Naukowa i Doradcza

Rada Naukowa i Doradcza ma za zadanie czuwanie nad przestrzeganiem zasad transparentności i rzetelności badań naukowych prowadzonych w Centrum, zwracanie uwagi na kluczowe zagadnienia związane z funkcjonowaniem instytucji sędziów społecznych oraz doradzanie w sprawie kierunku podejmowanych przez Centrum aktywności, w tym szerokiej współpracy z otoczeniem społecznym i środowiskiem sędziów społecznych. Członkami Rady są z jednej strony wybitni badacze reprezentujący polski i zagraniczne środowisko naukowe, zaś z drugiej strony interesariusze społeczni reprezentujący środowisko sędziów społecznych.

Członkowie Rady Naukowej i Doradczej:

  • prof. zw. dr hab. Marek Zirk-Sadowski, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, kierownik Katedry Teorii i Filozofii Prawa, WPiA, Uniwersytet Łódzki
  • prof. dr hab. José Manuel Aroso Linhares, The University of Coimbra Institute for Legal Research (UCILeR), Instituto Iuridico, Faculdade de Direito da Universidade de Coimbra, Portugal
  • prof. dr hab. Gerhard Seel, Department of Philosophy, University of Bern, Switzerland
  • prof. UŁ dr hab. Bartosz Wojciechowski, Dyrektor CENHER – The Center for the Theory and Philosophy of Human Rights, the University of Lodz in Poland
  • dr Jerzy Ząbkiewicz, Prezes Stowarzyszenia Krajowa Rada Sędziów Społecznych
  • Barbara Komander, Przewodnicząca Stowarzyszenia Ławników Polskich

Profil działalności Centrum Badawczego DIKASTAI

Centrum Transdyscyplinarnych Badań nad Sędziami Społecznymi i Sądami DIKASTAI jest statutową jednostką naukowo-badawczą, analityczno-doradczą i szkoleniową (działalność upowszechniająca naukę) funkcjonującą w ramach struktur organizacyjnych Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W ramach pierwszego typu działalności podejmowane są badania podstawowe, czyli oryginalne prace badawcze mające na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktach dotyczących udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz funkcjonowania sądów.

W ramach drugiego typu działalności podejmowane są badania stosowane, czyli bazujące na wynikach badań podstawowych badania prowadzące do opracowania nowych propozycji polityk publicznych, regulacji prawnych i rozwiązań instytucjonalnych nastawionych na bezpośrednie praktyczne zastosowanie w polskim wymiarze sprawiedliwości.

W ramach trzeciego typu aktywności, czyli działalności analityczno-doradczej, zakłada się szeroką współpracę zarówno z przedstawicielami władz centralnych i lokalnych, jak i interesariuszami publicznymi, w szczególności stowarzyszeniami sędziów społecznych w kraju i za granicą.

W ramach czwartego typu aktywności, czyli działalności upowszechniającej naukę Centrum DIKASTAI realizuje zadania popularyzujące wiedzę o wynikach badań podstawowych dotyczących udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.

Misja i perspektywa badawcza

Centrum DIKASTAI skupia badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe zainteresowanych realizacją projektów związanych z udziałem obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i funkcjonowaniem sądów.

U podstaw utworzenia centrum badawczego leży przekonanie o tym, że we współczesnej nauce to nie tradycyjne jednostki organizacyjne o utrwalonej i sztywnej strukturze związanej z konkretną dyscypliną naukową, jak instytuty, katedry, czy zakłady, ale bardziej elastyczne jednostki w postaci centrów badawczych skupiających badaczy z różnych instytutów, wydziałów i uniwersytetów reprezentujących różne dyscypliny badawcze pozwalają na prowadzenie efektywnych transdyscyplinarnych badań naukowych (zob. Juchacz 2013, The Scholarship of Integration: On the Pivotal Role of Centers of Advanced Study in the New Structure of Research-Intensive Universities in the 21st Century).

Zaplecze teoretyczne badań prowadzonych w ramach aktywności Centrum DIKASTAI stanowi podejście określane mianem deliberatywnej filozofii publicznej (Juchacz, Deliberatywna filozofia publiczna, 2015), które wywodzi się z paradygmatu deliberatywnego w naukach społecznych i filozofii. Filozofia publiczna jest nastawiona na badanie funkcjonowania instytucji demokratycznych (zwrot instytucjonalny) oraz na badanie rzeczywistych praktyk deliberacji i polityk publicznych (zwrot praktyczny).

W rozważaniach z zakresu filozofii publicznej wyróżnić można trzy podstawowe komponenty: empiryczno-deskryptywny, teoretyczno-analityczny oraz normatywno-preskryptywny. Cechą charakterystyczną filozofii publicznej jest otwartość na występujące tu i teraz problemy instytucjonalne i codzienne wyzwania współczesnej demokracji. Filozofia publiczna przyjmuje nastawienie oddolne (bottom-up approach), czyli przyjmuje jako punkt wyjścia kwestie publicznie istotne, które budzą publiczne zainteresowanie i troskę obywateli danego związku politycznego. W przyjętej perspektywie badawczej poparcie polityczne ze strony obywateli ma dla istnienia i prawidłowego funkcjonowania ustroju demokratycznego znaczenie fundamentalne. Rzeczywista, a nie tylko formalna legitymizacja instytucji demokratycznych i decyzji w nich podejmowanych stanowi najpełniejszy wyraz demokratycznego charakteru danego ustroju. Obszar badawczy filozofii publicznej jest komplementarny wobec badań z zakresu normatywnej filozofii prawa.

Projekt badawczy: KODEKS ETYCZNY SĘDZIÓW SPOŁECZNYCH

Działający w ramach struktury Centrum Dikastai Transdyscyplinarny Zespół Badawczy Etyki Sędziów Społecznych składający się z etyków, filozofów i prawników podjął się skonstruowania pierwszego w Polsce profesjonalnego „Kodeksu Etycznego Sędziów Społecznych (Ławników)”. Prace nad Kodeksem trwają od stycznia 2018 roku, a ich efekty prezentowane i dyskutowane są na comiesięcznych seminariach badawczych.