Wykład: Ciemna Materia – święty Graal nauki

Prof. Jacek KrełowskiPlakat_PTF_11_05_15
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Tajemnicza Ciemna Materia została niedawno nazwana Świętym Graalem Nauki. Ocena jej masy to kilkakrotnie więcej niż masa „tradycyjnej” barionowej materii. Tym niemniej wszystkie próby odkrycia owej materii poprzez oddziaływania inne niż grawitacja nie dały pozytywnego wyniku. Za koronny dowód jej istnienia uważa się płaskie krzywe rotacji galaktyk: prędkość ruchu orbitalnego ustala się od pewnej odległości od centrum i nie maleje na zewnątrz, jak tego wymagałyby prawa Keplera. Podstawowe źródło niepewności krzywej rotacji dla naszej Galaktyki to pomiary odległości.  Niedawno opracowaliśmy metodę pomiarów tychże poprzez ocenę gęstości kolumnowej gazu międzygwiazdowego, zdradzającego się liniami CaII. Te same linie pozwalają ocenić prędkości radialne obłoków gazu międzygwiazdowego z wysoką precyzją, niezależną od np. ruchu gwiazd względem lokalnych centrów grawitacji (podwójność, przynależność do gromad). Uzyskana tą metodą krzywa rotacji naszej Galaktyki wydaję się keplerowska, co podważa istnienie Ciemnej Materii w Galaktyce.

Biogram: Prof. Jacek Krełowski w 1968 r. ukończył astronomię na UMK, w 1975 roku obronił doktorat, a 1987 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego. Był stypendystą 1992 Fundacji Fulbrighta na University of Texas w Austin (1992), Rockefellera “Bellagio Residency”  (1994) i Fundacji Kościuszkowskiej (1995). W 2013 otrzymał nagrodę Ministerstwa nauki za wybitne osiągnięcia naukowe. Jest członkiem licznych międzynarodowych i krajowych towarzystw naukowych, autor kilkuset artykułów naukowych.

 

Comments are closed.